پکیجهای گرمایشی یکی از رایجترین و پراستفادهترین تجهیزات در تأمین گرمایش و آب گرم مصرفی در واحدهای مسکونی و اداری به شمار میآیند. در بین برندهای داخلی، پکیج بوتان با سابقه طولانی در صنعت گرمایش خانگی، بهعنوان یکی از پرکاربردترین و پرفروشترین گزینهها شناخته میشود.
کیفیت ساخت قابل قبول، خدمات پس از فروش مناسب، و تنوع مدلها باعث شده بسیاری از خانوارهای ایرانی برای تأمین گرمایش رادیاتورها و آب گرم مصرفی، این برند را انتخاب کنند.
اما با وجود عملکرد ساده و خودکار پکیجهای بوتان، راهاندازی اولیه یا روشن کردن مجدد پس از نصب، تعمیر یا خاموشی بلندمدت نیاز به رعایت اصول مشخصی دارد. بسیاری از مشکلاتی که کاربران با آن مواجه میشوند، به دلیل عدم آشنایی کافی با مراحل اولیه راهاندازی یا عدم توجه به نکات ایمنی و فنی در هنگام روشن کردن پکیج است. از تنظیم فشار آب و هواگیری رادیاتورها گرفته تا باز بودن شیر گاز و بررسی شعله، هر مرحله نیاز به دقت و دانش دارد.
هدف این راهنما، ارائه آموزش کامل و گامبهگام از صفر تا صد راهاندازی و روشن کردن پکیج بوتان است؛ بهطوریکه حتی کاربران عادی و بدون تخصص فنی نیز بتوانند با رعایت نکات ایمنی، خودشان سیستم گرمایشی را راهاندازی کنند یا مشکلات رایج ابتدایی را تشخیص دهند.
در این راهنما به بررسی کامل مواردی چون پیشنیازهای نصب، آمادهسازی سیستم، مراحل روشنکردن، تنظیمات، بررسی خطاها، نکات نگهداری و هشدارهای ایمنی خواهیم پرداخت. با دنبال کردن دقیق مراحل، میتوان از کارایی بهتر دستگاه، کاهش مصرف انرژی، و افزایش عمر مفید پکیج بوتان بهرهمند شد.

پیشنهاد مطالعه: هواگیری پکیج بوتان
بررسی اولیه قبل از نصب پکیج بوتان
پیش از آنکه اقدام به نصب و راهاندازی پکیج دیواری بوتان کنید، انجام یک سری بررسیهای اولیه و آمادهسازیهای ضروری، نقش مهمی در عملکرد صحیح و ایمن دستگاه خواهد داشت.
بسیاری از مشکلات و خرابیهای زودهنگام پکیجها به دلیل بیتوجهی به این مرحله اتفاق میافتد. این بررسیها شامل ارزیابی محل نصب، بررسی تاسیسات ورودی (آب، برق، گاز)، سلامت لولهکشی، تهویه مناسب محیط و انتخاب مدل مناسب بر اساس متراژ و نیاز ساختمان است.
اولین و مهمترین نکته، انتخاب محل نصب مناسب برای پکیج است. محل نصب باید دارای تهویه مناسب باشد، بهخصوص اگر مدل انتخابشده از نوع فندار نباشد. نباید پکیج را در فضاهای بسته و بدون جریان هوا مانند کمد دیواری یا سرویس بهداشتی نصب کرد. همچنین محل نصب باید به لولهکشی گاز، آب سرد، آب گرم، سیستم شوفاژ و مسیر دودکش دسترسی آسان داشته باشد. دیوار محل نصب نیز باید استحکام لازم برای تحمل وزن پکیج را داشته باشد.

نکته بعدی بررسی تأسیسات ورودی به پکیج است. فشار آب سرد شهری نباید کمتر از ۰.۵ و بیشتر از ۳ بار باشد. اگر فشار کمتر باشد، ممکن است پکیج روشن نشود یا شعله قطع شود. بررسی فشار گاز نیز اهمیت بالایی دارد. فشار نامناسب گاز ورودی، علاوه بر عملکرد نامناسب، باعث خرابی شیر گاز و برد کنترل پکیج میشود. همچنین باید مطمئن شوید که جریان برق دستگاه دارای ارت مناسب، فیوز مجزا و کلید محافظ جان باشد تا از آسیبهای احتمالی ناشی از نوسانات برق جلوگیری شود.
در ادامه، باید سیستم لولهکشی و اتصالات ساختمان به دقت بررسی شود. لولههای قدیمی زنگزده، رسوبدار یا دارای نشتی میتوانند باعث خرابی پکیج شوند. همچنین وجود فیلتر صافی در مسیر ورودی آب سرد و برگشت شوفاژ توصیه میشود تا از ورود رسوب و گلولای به مبدل پکیج جلوگیری شود. لولههای دودکش نیز باید مستقیم، بدون نشتی و با قطر استاندارد باشند. برای مدلهای بدون فن، حتماً باید دودکش دو جداره استاندارد استفاده شود تا گازهای حاصل از احتراق بهدرستی خارج شوند.
اگر قصد دارید پکیج را جایگزین آبگرمکن یا سیستم موتورخانه کنید، بررسی ظرفیت پکیج نیز مهم است. برای مثال، یک پکیج ۲۴۰۰۰ برای واحدهای تا ۱۲۰ مترمربع مناسب است، اما برای متراژهای بالاتر یا تعداد رادیاتور زیاد، باید از مدلهای قویتر استفاده شود.
پیشنهاد مطالعه: مقایسه پکیج بیتا و پارما
مراحل راهاندازی و روشن کردن پکیج بوتان
راهاندازی پکیج بوتان پس از نصب اولیه نیازمند رعایت یکسری مراحل فنی مشخص است که در صورت انجام صحیح، عملکرد بهینه دستگاه، افزایش طول عمر آن و حفظ ایمنی کاربران تضمین میشود. در این بخش، تمامی مراحل روشنکردن و فعالسازی پکیج بوتان بهصورت کامل مطرح شده است:
- بررسی نهایی محل نصب و اتصالات پکیج
قبل از هر اقدامی، ابتدا مطمئن شوید که پکیج بهدرستی و ایمن روی دیوار نصب شده است. کلیه اتصالات گاز، برق، آب سرد ورودی، آب گرم مصرفی و لولههای رفت و برگشت شوفاژ را بررسی کنید تا نشتی نداشته باشند. شیر گاز باید کاملاً باز و بدون نشتی باشد. اگر صافی یا فیلتر در مسیر برگشت رادیاتورها نصب شده، تمیز بودن آن را بررسی نمایید.

- باز کردن شیرهای اصلی پکیج بوتان
پس از بررسی اولیه، شیرهای زیر پکیج را بهترتیب زیر باز کنید:
- شیر آب سرد ورودی
- شیر آب گرم مصرفی
- شیرهای رفت و برگشت رادیاتور
- شیر گاز

این چهار شیر باید بهصورت کامل باز باشند تا آب و گاز به داخل سیستم وارد شود.
- تنظیم فشار آب سیستم
پکیجهای بوتان دارای فشارسنج (مانومتر) هستند که فشار مدار گرمایش را نمایش میدهد. با استفاده از شیر پرکن که معمولاً زیر دستگاه و به رنگ مشکی یا آبی است، فشار را روی مقدار بین 1 تا 1.5 بار تنظیم کنید. اگر فشار کمتر باشد، پکیج روشن نمیشود؛ اگر بیشتر باشد، احتمال نشتی یا خرابی شیر اطمینان وجود دارد.
- هواگیری رادیاتورها و پمپ پکیج
برای جلوگیری از سر و صدا، کاهش راندمان و آسیب به پمپ، باید هوای سیستم خارج شود. مراحل بهصورت زیر است:
- با پیچگوشتی یا آچار مخصوص، پیچ هواگیری رادیاتورها را باز کنید تا فقط آب خارج شود، نه هوا.
- سپس در پکیج، پیچ هواگیری پمپ را (در صورت وجود) برای چند ثانیه باز کنید.
- بعد از هواگیری، مجدد فشار آب را بررسی و تنظیم کنید (ممکن است افت کند).
5. اتصال برق و بررسی ایمنی الکتریکی
پکیج باید به یک پریز برق با ارت متصل باشد و بهتر است محافظ برق یا فیوز محافظ جان داشته باشد. کابل برق باید سالم و بدون پارگی باشد.
- پس از اطمینان، دوشاخه را وصل کنید.
- دستگاه روشن میشود و نمایشگر یا چراغهای آن فعال خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: علت کم بودن شعله آب گرمکن بوتان
6.انتخاب وضعیت کاری پکیج
اکنون نوبت به تنظیم وضعیت کاری دستگاه است. پکیج بوتان دارای دکمه یا ولوم حالت عملکرد است:
- حالت تابستانه (فقط آب گرم مصرفی)
- حالت زمستانه (آب گرم + شوفاژ)
- حالت خاموش
- حالت فقط ضدیخ (در برخی مدلها)
در صورت نیاز به آب گرم فوری (مثلاً برای حمام)، دستگاه را در حالت تابستانه قرار دهید. اگر میخواهید شوفاژها نیز فعال باشند، آن را در حالت زمستانه تنظیم کنید.
- تنظیم دمای آب گرم و شوفاژ
با استفاده از ولوم تنظیم دما روی پنل، مقدار دلخواه دمای آب گرم (معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ درجه) و دمای مدار گرمایش (بین ۵۰ تا ۷۵ درجه) را انتخاب کنید.
- برای مصرف آب گرم، ۴۵–۵۰ درجه مناسب است.
- برای شوفاژها در زمستان، ۶۰–۷۰ درجه کافی است.
در مدلهای دیجیتال بوتان، این تنظیمات بهصورت عددی روی نمایشگر مشخص میشود.
- تست شعله و عملکرد آب گرم
حالا یکی از شیرهای آب گرم (مثلاً شیر دستشویی یا آشپزخانه) را باز کنید. پکیج باید بلافاصله روشن شود، شعله تشکیل دهد و آب گرم جاری شود. در صورت عدم تشکیل شعله، خطا ظاهر میشود که در بخش بعدی بررسی خواهد شد.
اگر همهچیز درست پیش رفته، باید:
- شعله به رنگ آبی باشد (نه زرد یا قرمز)
- صدای شعله ثابت و بدون لرزش باشد
- آب گرم ظرف چند ثانیه جریان یابد
پیشنهاد مطالعه: مقایسه پکیج بوتان و ایران رادیاتور
- بررسی عملکرد شوفاژها (در حالت زمستانه)
اگر دستگاه روی حالت زمستانه تنظیم شده، دقایقی پس از روشن شدن، پمپ داخلی فعال میشود و آب گرم به رادیاتورها منتقل میشود. با لمس سطح رادیاتورها، میتوانید مطمئن شوید که آب در آنها گردش دارد.
اگر یکی از رادیاتورها گرم نمیشود:
- ابتدا هواگیری آن را مجدد انجام دهید.
- سپس بررسی کنید شیر رفت و برگشت آن باز باشد.
- بررسی نهایی و مراقبت اولیه
پس از راهاندازی، توصیه میشود تا ۱۵ الی ۳۰ دقیقه عملکرد دستگاه را بررسی کنید. در این مدت:
- فشار ثابت بماند (روی 1 تا 1.5 بار)
- هیچ نشتی از زیر دستگاه یا لولهها مشاهده نشود
- صدای غیرطبیعی از پمپ یا شعله شنیده نشود
- تمام رادیاتورها بهصورت یکنواخت گرم شوند
خطاها و ارورها
یکی از قابلیتهای مهم پکیجهای دیواری بوتان، برخورداری از سیستم عیبیابی خودکار است که در صورت بروز مشکل، با نمایش ارورها و کدهای خطا، کاربر را از وضعیت دستگاه مطلع میسازد. این کدهای خطا ممکن است بهصورت عددی بر روی نمایشگر یا با چشمکزدن چراغهای LED مشخص شوند. دانستن معنی این خطاها و علل بروز آنها، به کاربر یا تکنسین کمک میکند تا سریعتر مشکل را شناسایی و در موارد ساده، بدون نیاز به مراجعه تعمیرکار، آن را برطرف کند.
یکی از رایجترین خطاها، کد خطای E01 است که نشاندهنده عدم تشکیل شعله در دستگاه میباشد. این مشکل میتواند به دلیل بسته بودن شیر گاز، فشار کم گاز، خرابی جرقهزن یا وجود هوا در لوله گاز باشد. در چنین شرایطی، ابتدا باید از باز بودن شیر گاز اطمینان حاصل کرده و سپس دستگاه را ریست کرد. خطای E02 که به معنای افزایش بیشازحد دمای آب در مدار گرمایش است نیز بسیار رایج است و ممکن است در نتیجه گرفتگی مسیر، هوا داشتن سیستم، خرابی سنسور دما یا مشکل در پمپ به وجود بیاید.
از دیگر خطاهای پرتکرار میتوان به E03 اشاره کرد که به فعالشدن ترموستات ایمنی مربوط است؛ این اتفاق معمولاً در نتیجهی افزایش غیرعادی دما و عدم گردش مناسب آب رخ میدهد. در این مواقع، بررسی باز بودن مسیر شوفاژها و عملکرد پمپ اهمیت دارد. خطای E04 نیز زمانی ظاهر میشود که فشار آب مدار گرمایش کمتر از حد مجاز باشد (کمتر از 0.6 بار). راهحل این مورد ساده است: کافی است با استفاده از شیر پرکن، فشار را بهطور دستی تا 1.2 تا 1.5 بار تنظیم کنید. فراموش نکنید که پس از تنظیم، باید شیر پرکن را ببندید تا فشار بیش از حد بالا نرود. خطای E06 نیز به خرابی یا قطعی سنسور دمای آب گرمایش (NTC) مربوط میشود. در این حالت، اگر سیمکشی قطع یا سنسور معیوب شده باشد، باید تعویض یا بررسی تخصصی انجام گیرد.
خطای E07 و E08 نیز مرتبط با فن تهویه یا پرشر سوئیچ هوا هستند که وظیفه کنترل تخلیه دود و ورود هوای احتراق را بر عهده دارند. اگر فن از کار بیفتد، دودکش مسدود شده باشد، یا فشار سنج دچار خرابی شود، این خطا ظاهر میشود. تمیز کردن دودکش، چک کردن اتصالات و بررسی عملکرد فن معمولاً راهحل این ارورهاست. در مواردی که با خطاهای عمومیتر مانند E10 یا E11 روبهرو هستید، باید به خرابی برد یا قطعی ارتباط بین قطعات مشکوک شد. این نوع خطاها اغلب نیاز به بررسی دقیقتر توسط تکنسین متخصص دارند و نمیتوان آنها را با تنظیم ساده یا ریست رفع کرد.
در صورت بروز هرگونه ارور، اولین قدم ریست کردن پکیج از طریق دکمه مخصوص آن است. اگر مشکل موقت باشد، ارور پاک خواهد شد. در برخی موارد، قطع کردن برق دستگاه برای چند دقیقه نیز میتواند موثر باشد. البته همیشه توصیه میشود که دفترچه راهنمای همان مدل خاص پکیج مطالعه شود، چرا که کدهای خطا ممکن است بسته به مدل کمی متفاوت باشد. برای مثال، پکیجهای بوتان مدل Verona، Parma، Optima یا BN214 هرکدام ممکن است نحوه نمایش و کدهای متفاوتی داشته باشند.
نکته مهم دیگر، عدم دستکاری قطعات داخلی توسط کاربران عادی است، بهویژه در مواردی که دستگاه نشتی گاز دارد، روشن نمیشود یا بهصورت مکرر خاموش میگردد. در چنین شرایطی، اقدام اشتباه ممکن است موجب بروز خطراتی از جمله آتشسوزی یا گازگرفتگی شود. در نتیجه، بهترین راهکار برای خطاهای پیچیده، تماس با نمایندگی یا تعمیرکار مجاز بوتان است.
پیشنهاد مطالعه: پکیج لورچ بهتر یا بوتان
نکات نگهداری و توصیهها
نگهداری صحیح از پکیج دیواری بوتان نه تنها باعث افزایش عمر مفید دستگاه میشود، بلکه از بروز بسیاری از خطاها و مشکلات عملکردی نیز جلوگیری میکند. با رعایت برخی اصول ساده اما کاربردی، میتوان هزینههای تعمیر و مصرف انرژی را کاهش داد و از ایمنی بالاتری نیز بهرهمند شد. این نکات نگهداری هم برای فصول سرد و هم برای دوران کممصرف سال مانند تابستان اهمیت دارند و باید بهصورت دورهای اجرا شوند.
اولین نکته مهم، بررسی و تنظیم دورهای فشار آب در مدار گرمایش است. فشار ایدهآل برای عملکرد پکیج معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ بار است. افت فشار مکرر میتواند نشانهای از نشتی در سیستم باشد یا ممکن است ناشی از هواگیریهای پیدرپی باشد. در این مواقع، با شیر پرکن فشار را تنظیم کرده و سپس از بسته بودن کامل آن مطمئن شوید. اگر افت فشار ادامه داشت، حتماً سیستم از نظر نشتی بررسی شود.
هواگیری منظم رادیاتورها و پمپ پکیج از دیگر اقدامات مهم نگهداری است. در ابتدای فصل سرما، وجود هوا در مدار شوفاژ باعث ایجاد صدا، کاهش گرمایش یکنواخت و فشار بیشتر روی پمپ میشود. هواگیری صحیح نهتنها عملکرد را بهتر میکند، بلکه مصرف انرژی را نیز کاهش میدهد.
رسوبزدایی مبدل حرارتی نیز یکی از اقدامات ضروری بهشمار میرود، بهویژه در مناطقی که سختی آب بالاست. تجمع رسوبات آهکی در مبدل باعث کاهش راندمان، افت فشار آب گرم، و در نهایت خرابی زودهنگام قطعات داخلی میشود. بهتر است هر ۱ تا ۲ سال یکبار، دستگاه توسط تعمیرکار مجاز رسوبزدایی شود. نصب فیلتر رسوبگیر یا سختیگیر مغناطیسی در ورودی آب سرد پکیج میتواند از تشکیل رسوبات جلوگیری کند.
در فصل تابستان، اگر از شوفاژ استفاده نمیکنید، بهتر است دستگاه را روی حالت تابستانه تنظیم کنید تا فقط برای گرمکردن آب مصرفی کار کند. این کار مصرف گاز و برق را کاهش داده و از فرسودگی بیمورد پمپ جلوگیری میکند. همچنین برای جلوگیری از گیرپاژ پمپ در فصول گرم، هر چند وقت یکبار حالت زمستانه را بهمدت چند دقیقه فعال کنید تا پمپ بهصورت موقت به کار بیفتد.
نظافت منظم فیلتر برگشت شوفاژ نیز ضروری است. این فیلتر در پایین پکیج و بر روی لوله برگشت نصب شده و وظیفه دارد ذرات و گلولای سیستم را جمعآوری کند. گرفتگی این فیلتر باعث کاهش گردش آب و افزایش فشار روی پمپ میشود. تمیز کردن آن باید هر شش ماه تا یک سال انجام شود.
نکته مهم دیگر، استفاده از برق مطمئن و محافظ نوسان برای پکیج است. نوسانات برق یکی از عوامل مهم در خرابی برد الکترونیکی محسوب میشود. استفاده از محافظ برق یا کلید محافظ جان میتواند از آسیبهای جدی جلوگیری کند.
در پایان، توصیه میشود حداقل سالانه یکبار سرویس کامل پکیج توسط سرویسکار مجاز انجام شود. این سرویس شامل بررسی قطعات الکتریکی، اتصالات گاز، تنظیم شعله، تمیزکاری فن و مبدل، و اطمینان از سلامت سیستم تخلیه دود است. رعایت این نکات باعث افزایش بهرهوری، ایمنی و عمر مفید پکیج بوتان خواهد شد.





